Co to jest przypadek testowy i jak go napisać?

Test case – co to?

Wielu początkujących programistów na pewnym etapie nauki napotyka na termin „test case”. Zatem, co to jest przypadek testowy? Tworzenie oprogramowania to proces wymagający szczegółowej weryfikacji na każdym etapie rozwoju. Przypadki testowe są to z góry przygotowane warunki, które pozwalają na systematyczne przetestowanie poszczególnych funkcji aplikacji, w celu wykrycia błędów i nieprawidłowości.

Stworzenie skutecznego przypadku testowego wymaga nie tylko znajomości aplikacji, ale także umiejętności analitycznych i kreatywnego myślenia. Skuteczny przypadek testowy powinien być przede wszystkim jasny i zrozumiały dla każdego członka zespołu, a także konkretny i skupiony na jednej funkcjonalności. Dzięki temu możliwe jest szybkie zidentyfikowanie i naprawienie ewentualnych błędów, co jest kluczowe dla zachowania wysokiej jakości produktu końcowego.

Przypadek testowy – jaki ma cel?

Przypadki testowe to fundamentalne narzędzia w procesie weryfikacji i walidacji. Ich głównym celem jest zdefiniowanie warunków, pod którymi dany fragment kodu będzie testowany, aby upewnić się, że system działa zgodnie z oczekiwaniami. Dobrze napisany przypadek testowy powinien być łatwy do wykonania, a także zawierać informacje o oczekiwanych wynikach, co umożliwia szybką weryfikację zachowania aplikacji. Dobrze napisany przypadek testowy odgrywa ważną rolę w podniesieniu jakości projektu i jest niezbędny do sprawdzenia, czy produkt spełnia określone wymagania.

Przypadki testowe – z czego się składają?

Skuteczne planowanie testów oprogramowania wymaga szczegółowego zrozumienia przypadków testowych. Podczas pisania przypadków testowych, niezwykle istotna jest jasność i zwięzłość opisu. Dzięki temu osoby odpowiedzialne za testowanie mogą szybko zrozumieć cel testu i sposób jego przeprowadzenia. Zatem z czego składa się przypadek testowy?

Przypadki testowe składają się z kilku elementów, takich jak:

• nazwa — jednoznacznie określająca cel testu,
• warunki wstępne — stan systemu przed rozpoczęciem testu, wykaz wstępnych warunków wykonania,
• dane testowe — informacje wejściowe używane podczas testowania, zbiór danych wejściowych,
• kroki — szczegółowy opis działań potrzebnych do wykonania testu,
• oczekiwany wynik — opis stanu systemu po wykonaniu testu, wykaz oczekiwanych rezultatów końcowych, opracowany w określonym celu dla konkretnego warunku testowego,
• faktyczny wynik — rzeczywisty stan systemu po teście, zweryfikowanie rezultatu z konkretnym wymaganiem,
• status – informacja, czy test został zaliczony, czy nie.

Niezbędne jest również uwzględnienie warunków brzegowych oraz scenariuszy wyjątkowych, które mogą wystąpić podczas eksploatacji systemu. W procesie tworzenia przypadków testowych nie można pominąć analizy ryzyka związanego z testowanym obszarem. Pozwala to na priorytetyzację testów i skupienie się na najbardziej krytycznych aspektach aplikacji. Dokładne śledzenie wymagań i ich odzwierciedlenie w przypadkach testowych jest fundamentem, który zapewnia, że testy będą adekwatne do potrzeb biznesowych i technicznych projektu. Współpraca z zespołem deweloperskim i analitykami biznesowymi jest tutaj nieoceniona, aby zapewnić, że każdy przypadek testowy przyczynia się do poprawy jakości finalnego produktu.

Czy przypadek testowy jest tym samym co scenariusz testowy?

Mówiąc o przypadku testowym trudno nie wspomnieć o scenariuszu testowym. Te dwa terminy nie są tożsame, choć mają ze sobą dużo wspólnego. Warto jednak pamiętać, że przypadek testowy (test case) i scenariusz testowy (test scenario) to dwa różne podejścia do planowania i dokumentowania testów oprogramowania. Czym zatem jest scenariusz testowy i czym różni się od przypadku testowego? Jak wspominaliśmy wyżej – przypadek testowy to szczegółowy zestaw kroków, danych wejściowych i oczekiwanych wyników, które mają na celu weryfikację określonej funkcjonalności systemu. Z kolei scenariusz testowy jest bardziej ogólnym opisem, który może zawierać kilka przypadków testowych, aby sprawdzić określoną funkcję lub ścieżkę użytkownika. Jest to swoisty zbiór przypadków testowych.

W praktyce organizacje często stosują zarówno przypadki testowe, jak i scenariusze testowe w swoim procesie sprawdzania oprogramowania. Dzięki temu, że przypadek testowy jest używany do dokładnego przetestowania konkretnych funkcji i umożliwia zweryfikowanie zgodności, a scenariusz testowy może być wykorzystany do organizacji testów na wyższym poziomie, takich jak testy akceptacyjne, to wyniki są wiarygodne i dokładne. Ostatecznie wybór między przypadkiem testowym a scenariuszem testowym zależy od potrzeb i celów testowania w danej organizacji.

Kto przeprowadza przypadki testowe?

Realizacja przypadków testowych to zadanie należące do zespołów zapewniających jakość oprogramowania. Osoby odpowiedzialne za ten proces to zazwyczaj testerzy oprogramowania, którzy mogą pracować niezależnie lub w ramach zespołów Scrumowych. Specjaliści ci wykorzystują różne narzędzia i techniki, takie jak automatyzacja testów, ręczne testowanie, testowanie wydajności, testowanie bezpieczeństwa itp., aby dokładnie przetestować oprogramowanie pod kątem różnych aspektów. Istnieją także różne role w zespole testowym, takie jak lider zespołu testowego, inżynier testów, analityk testowy itp., które mogą mieć różne zadania i odpowiedzialności w procesie testowania.

Przypadek testowy – poziom niski i wysoki

Podczas projektowania przypadków testowych należy zapoznać się również z różnicami między testami na poziomie niskim (testy jednostkowe) a testami na poziomie wysokim (testy systemowe, integracyjne). Testy niskie koncentrują się na pojedynczych komponentach oprogramowania, sprawdzając ich działanie w izolacji od reszty systemu. Z kolei testy na poziomie wysokim oceniają współpracę między komponentami oraz ogólną funkcjonalność całego systemu.

• Przypadek testowy niskiego poziomu (low-level test case):
• jest to szczegółowy test przypadku, który jest często związany z konkretnym elementem kodu lub funkcją oprogramowania. Używany, gdy celem jest przetestowanie konkretnej funkcji lub komponentu w izolacji, aby sprawdzić, czy działa on poprawnie,
• skupia się na testowaniu pojedynczych komponentów, funkcji lub modułów oprogramowania,
• jest bardziej techniczny i bardziej skoncentrowany na detalu,
• najczęściej tworzony i przeprowadzany przez programistów lub testerów, którzy są bardziej zorientowani na kod źródłowy.
• Przypadek testowy wysokiego poziomu (high-level test case):
• jest to bardziej ogólny i abstrakcyjny przypadek testowy, który koncentruje się na testowaniu ogólnego zachowania systemu lub większych funkcjonalności,
• skupia się na testowaniu interakcji między różnymi komponentami lub funkcjonalnościami oprogramowania,
• może zawierać bardziej ogólne cele testu, bez szczegółowych kroków testowych lub danych testowych,
• jest używany, gdy celem jest przetestowanie szerszego zakresu funkcjonalności lub zachowania systemu, a nie konkretnych elementów,
• jest bardziej strategiczny i bardziej skoncentrowany na wysokim poziomie celu,
• z reguły jest tworzony i przeprowadzany przez testerów, którzy skupiają się na testowaniu całego systemu lub jego większych części.

Przypadki testowe pozytywne a negatywne

Rozpatrywanie przypadków testowych w kategoriach pozytywnych i negatywnych oznacza przyjęcie dwóch różnych strategii przeprowadzania przypadku testowego. Czym dokładnie jest przypadek testowy pozytywny i przypadek testowy negatywny?

• Przypadek testowy pozytywny (positive test case) – jest używany do sprawdzenia, czy oprogramowanie działa zgodnie z oczekiwaniami, gdy wprowadzane są poprawne dane wejściowe i warunki. Celem tego rodzaju testu jest potwierdzenie, że oprogramowanie odpowiednio reaguje na prawidłowe dane i wykonuje polecenia zgodnie z wymaganiami i specyfikacją. Przypadek testowy pozytywny może obejmować takie scenariusze, jak poprawne logowanie, wprowadzanie prawidłowych danych w formularzach, a także korzystanie z prawidłowych funkcji i opcji oprogramowania.
• Przypadek testowy negatywny (negative test case) – w tym wypadku mówimy o sprawdzaniu, czy oprogramowanie jest w stanie obsługiwać nieprawidłowe dane wejściowe, błędy użytkownika lub problematyczne warunki. Chodzi przede wszystkim o wykrywanie i identyfikowanie zachowań niepożądanych lub błędów w oprogramowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji niepoprawnych. Przypadek testowy negatywny można przeprowadzać między innymi na próbie logowania z niepoprawnymi danymi uwierzytelniającymi, wprowadzeniu nieprawidłowych danych w formularzach, lub wywołaniu błędnych funkcji bądź opcji oprogramowania.

Przypadki testowe – przykłady

Jak w praktyce powinien wyglądać przypadek testowy?

Przykład: przypadek testowy pozytywny dla testowania poprawnego logowania:

• cel testu: zweryfikowanie, czy użytkownik może pomyślnie zalogować się do aplikacji, wprowadzając poprawne dane uwierzytelniające;
• kroki testowe:
• otwórz przeglądarkę internetową i przejdź do strony logowania;
• wprowadź poprawny adres e-mail lub nazwę użytkownika w polu "Login";
• wprowadź poprawne hasło w polu "Hasło";
• kliknij przycisk "Zaloguj się";
• oczekiwane wyniki:
• użytkownik zostaje pomyślnie zalogowany i przekierowany do strony głównej aplikacji;
• na ekranie wyświetlają się dane użytkownika lub inne odpowiednie informacje.

Przykład: przypadek testowy negatywny dla testowania niepoprawnego logowania:

• cel testu: zweryfikowanie, czy aplikacja obsługuje niepoprawne dane logowania i informuje użytkownika o błędach;
• kroki testowe:
• otwórz przeglądarkę internetową i przejdź do strony logowania;
• wprowadź niepoprawny adres e-mail lub nazwę użytkownika w polu "Login" (np. nieistniejący użytkownik);
• wprowadź niepoprawne hasło w polu "Hasło" (np. błędne hasło);
• kliknij przycisk "Zaloguj się";
• oczekiwane wyniki:
• aplikacja wyświetla komunikat o błędzie, informujący użytkownika, że dane logowania są nieprawidłowe;
• użytkownik nie zostaje zalogowany i pozostaje na stronie logowania.

FAQ:

1. Na czym polega przypadek testowy?

Przypadek testowy polega na sprawdzeniu, czy dane oprogramowanie działa tak jak powinno oraz jak kod reaguje w różnych sytuacjach np. gdy użytkownik wprowadzi błędne dane podczas logowania.

2. Na co należy zwrócić uwagę, robiąc przypadek testowy?

Wykonując przypadek testowy, należy przede wszystkim odpowiednio zaplanować poszczególne kroki i dokładnie określić rodzaj próbny. W ten sposób test przebiegnie sprawnie i da optymalne wyniki.